STYMULANTY I DEPRESANTY - SŁOWA WSTĘPU

Nasza grupa miała za zadanie stworzyć projekt, w którym zawarte będą wszelakie informacje na temat stymulantów i depresantów. Przygotowaliśmy go w formie fotobloga, aby zawartą w nim treść upiększyć różnorodnymi grafikami związanymi z powyższymi hasłami.  ZAPRASZAMY!

O czym mowa?

Stymulanty – substancje psychoaktywne działające pobudzająco. Zwykle powodują wiele skutków ubocznych, tym więcej im mocniejsze pobudzenie. Najsilniejsze stymulanty legalnie dostępne są tylko na receptę.

Stymulanty zwiększają aktywność układu współczulnego lub ośrodkowego układu nerwowego. Niektóre stymulanty powodują pewien rodzaj euforii, szczególnie te, które oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy. Niektóre stymulanty używane są w medycynie w celu: podtrzymywania czujności i przeciwdziałania zmęczeniu, szczególnie w sytuacjach gdy sen jest niemożliwy, zapobiegania chorobowemu zmęczeniu i senności, odchudzania czy podnoszenia zdolności koncentracji i skupienia (zwłaszcza w przypadku ADHD). Rzadziej stosuje się w leczeniu depresji. Stymulanty są często nadużywane przez ludzi chcących zwiększyć swoją sprawność psychiczną i produktywność, a także przez osoby chore na anoreksję. Są też popularne w użyciu rekreacyjnym, ze względu na euforię jaką powodują.

Kofeina zawarta w kawie i napojach bezalkoholowych, a także nikotyna w tytoniu są najbardziej popularnymi wśród ludzi stymulantami, o których też wspomnimy.

Depresanty - grupa środków psychoaktywnych działających depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy (uspokajająco, relaksująco, usypiająco, przeciwlękowo i spowalniająco).

Depresanty są często nadużywane (alkohol etylowy jest najpopularniejszym z nich). W dużej dawce mogą powodować utratę świadomości lub nawet śmierć.

Nie należy łączyć działania depresantów z objawami depresji, jednej z postaci zaburzeń afektywnych; są to pojęcia niezwiązane ze sobą.

FENYLOETYLOAMINA

Fenyloetyloamina to organiczny związek chemiczny z grup amin. Jest naturalnym związkiem biosentyzowanym, który otrzymuje się z aminokwasu o nazwie fenyloalanina. Występuje w ludzkim mózgu, a także w produktach spożywczych, takich jak czekolada. Mówi się o tym, że fenyloetyloamina zawarta w żywności miałaby działanie psychoaktywne, gdyby nie to, że po dostaniu się do przewodu pokarmowego jest szybko metabolizowana. Wytwarzana jest w stanie zakochania. 

Fenyloetyloanina (C₈H₁₁N)

Przeprowadzono wiele badań na osobach uprawiających sport i odkryto, że fenyloetyloamina może wywoływać zjawisko euforii biegacza, objawiające się poprawą nastroju oraz zwiększeniem wytrzymałości i odporności organizmu na ból.
Fenyloetyloamnia posiada wiele pochodnych związków, które dzielą się ze względu na działanie:

• stymulanty (działają pobudzająco na organizm) – np. amfetamina, metamfetamina, efedryna, MDPV
• psychodeliki (wywołują zmiany percepcji, świadomości, sposobu myślenia oraz sposobu odczuwania emocji) – np. meskalina, 2C
• empatogeny – np. MDA, MDMA, 5-MAPB
• leki odchudzające – np. fentermina, fenfluramina
• leki działające na układ oddechowy – np. efedryna, salbutamol
• leki przeciwdepresyjne – np. bupropion, fenelzyna.

Amfetamina

Amfetamina 

Jest to organiczny związek chemiczny, syntetyczny stymulant. Jej zażywanie wiąże się z ryzykiem pragnienia ciągłego utrzymywania wysokiej sprawności umysłu.

Wzór sumaryczny	C9H13N
Masa molowa	135,21 g/mol

Mechanizm i efekty działania

Pierwsze efekty działania amfetaminy mogą pojawić się już od 3 do 5 minut od zażycia przez śluzówkę nosa. Substancja ta zwiększa aktywność układu nerwowego i w efekcie pobudza cały organizm. Powoduje bezsenność, niepokój, zaburzenia procesów myślowych,

nasila agresję i nerwowość, zwiększa poczucie pewności siebie.

Uzależnienie

Zależność psychiczna jest podobna do tej, która jest spowodowana przez kokainę. Wywołuje ją atrakcyjny i euforyczny przebieg działania specyfiku, wzmacniany z kolei przez przykre dolegliwości związane z jego odstawieniem. Do najczęściej pojawiających się objawów abstynencyjnych można zaliczyć uczucie przygnębienia, zmęczenia i apatii, wewnętrzny niepokój, senność, bóle głowy, obniżenie napięcia mięśniowego, wzmożone łaknienie i myśli samobójcze. 

Objawami zażycia amfetaminy są:

- silne pobudzenie psychomotoryczne, euforia

- jadłowstręt

- rozszerzone źrenice

- podwyższone ciśnienie, szybki oddech 

Zastosowanie amfetaminy w medycynie 

Amfetamina od 1927 r. pod nazwą benzedryny stosowana była w medycynie do leczenia astmy oskrzelowej oraz napadowej senności (tzw. narkolepsji; amfetamina zmniejsza bowiem zapotrzebowanie na sen). W Polsce została wykreślona z lekospisu. Tylko w nielicznych krajach nadal jest stosowana w leczeniu zespołów hiperkinetycznych u dzieci i napadowej senności. Inne odkryte i wykorzystane właściwości działania amfetaminy to działanie zmniejszające łaknienie. 

Szczególne zagrożenia  

Anhedonia - utrata zdolności odczuwania przyjemności przy czynnościach i przeżyciach zwykle jej dostarczających.

Psychoza amfetaminowa - długotrwałe stosowanie amfetaminy często prowadzi do stanów przypominających objawy schizofrenii. 

Depresja - wywołana przez narkotyk może prowadzić do myśli i prób samobójczych.

Zanik samokontroli - prowadzi często do niespodziewanych, bardzo gwałtownych zachowań.

Skrajne wyczerpanie - Spowodowane intensywnym przyjmowaniem narkotyku, osoba zażywająca amfetaminę zapada w przedłużony, niespokojny sen trwający nawet do 48 godzin. 

ADRENALINA

    

Adrenalina, suprarenina, w terminologii amerykańskiej epinefryna, hormon istoty rdzennej nadnerczy oraz tkanki chromochłonnej ciałek przyzwojowych (należących do autonomicznego układu nerwowego), powstający w organizmie w sytuacjach stresowych. Jest niekiedy określana jako hormon 3 x f (z ang. fright, fight and flight), czyli hormon strachu, walki i ucieczki. Adrenalina należy do amin aktywnych, zw. katecholaminami. Jest pochodną aminokwasu fenyloalaniny, blisko spokrewnioną z noradrenaliną.

Adrenalina przekształca glikogen w glukozę, przez co podnosi poziom cukru we krwi, powoduje rozkład glikogenu mięśniowego do kwasu mlekowego, mobilizuje tłuszcz tkanki tłuszczowej przez aktywację lipaz, wywołuje skurcz naczyń tętniczych, z wyjątkiem naczyń wieńcowych serca, które rozszerza. Powoduje pobudzenie mięśnia sercowego, zwiększając rzut serca(wyrzucanie krwi z komór do tętnic). Wskutek zwężenia tętnic i zwiększenia rzutu serca podnosi skurczowe ciśnienie krwi.

Adrenalina hamuje ponadto skurcze mięśni gładkich (tkanka mięśniowa) przewodu pokarmowego, dróg oddechowych oraz dróg moczowych (noradrenalina działa tak samo, z tym że nie wpływa w ogóle na przemianę materii). W układzie nerwowym pośredniczy w przenoszeniu bodźców z włókien nerwowych do tkanek.

Stosowana jest jako lek w astmie, we wstrząsach i ostrych odczynach alergicznych. W laryngologii i stomatologii służy m.in. do zmniejszania krwawienia (silnie zwęża naczynia błon śluzowych). Używa się jej też w zabiegach resuscytacyjnych (reanimacja) przy zatrzymaniu czynności serca. Adrenalina jest pierwszym hormonem, który został otrzymany w stanie czystym - zsyntetyzował ją 1901 J. Takamine (1854-1922), chemik japoński pracujący w USA i Th.B. Aldrich.

KOKAINA

Kokaina - C₁₇H₂₁NO₄

 

Kokaina należy do grupy narkotyków zwanych symulantami. Jest to związek chemiczny zaliczany do estrów. Jest skrótem nazwy wodorotlenku kokainy. Pozyskiwana z liści krasnodrzewu pospolitego (koki) (Erythroxylon coca), który pierwotnie porastał tereny Andów w Ameryce Południowej.

 Poprzez mieszanie wodorotlenku kokainy z sodą lub amoniakiem i podgrzewanie, wytwarza się tzw. Crack, jedną z groźniejszych postaci kokainy.

Od ponad piętnastu tysięcy lat kokaina była używana na terenie Ameryki Południowej do różnych celów, od mistycznych, przez społeczne, do medycznych. Od XVII wieku stała się popularna także w Ameryce Północnej. Kokaina stosowana była jako środek antydepresyjny, nasercowy, lek przeciwko katarowi siennemu, astmie, jako znieczulenie miejscowe stosowane przez dentystów, a także jako pomoc w przezwyciężeniu uzależnienia od opium stosowanego ówcześnie jako lek przeciwbólowy. Używano jej by poprawić wydolność fizyczną, zmniejszyć uczucie głodu oraz by poprawić nastrój.

Kokaina podana ogólnie charakteryzuje się silnym działaniem pobudzającym, natomiast podana miejscowo - wykazuje właściwości znieczulające.

Obecnie w tym celu stosuje się inne, syntetyczne środki o mniejszej szkodliwości. Jednakże jest ona nadal stosowana w okulistyce i otorynolaryngologii w postaci roztworu, jako miejscowy środek znieczulający.

Na początku XIX wieku odnotowano pierwsze przypadki śmierci z powodu przedawkowania tego narkotyku, natomiast przełom XIX i XX wieku przyniósł rozwój narkomanii kokainowej. Skutki zażywania kokainy są krótkotrwałe i prowadzą do depresji oraz silnego głodu narkotykowego. Obecnie, po marihuanie i haszyszu, kokaina jest najczęściej sprzedawanym narkotykiem na świecie.
Ponad połowa światowej produkcji kokainy odbywa się w Kolumbii.

Jak wygląda kokaina?

Kokaina ma postać krystalicznego białego lub żółtawego proszku. 

Crack występuje jako krystaliczna forma kokainy, jako małe białe kryształki przypominające płatki mydlane lub jasnobrązowe kuleczki. Najczęściej pakowane są one do fiolek. 

Najmniej popularna forma tego narkotyku to pasta kokainowa, która jest pierwotnym produktem w procesie otrzymywania kokainy z liści koki.

NIKOTYNA

Nikotyna to organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów pirydynowych. 

Została wyizolowana w 1828, jej chemiczna budowa odkryta w 1843, a otrzymana po raz pierwszy w 1904 roku.

                                        

                                    Nikotyna - C₁₀H₁₄N₂

Naturalnie występuje w liściach i korzeniach tytoniu szlachetnego. 

Nazwa nikotyny pochodzi od nazwiska francuskiego lekarza, Jeana Nicota, który w XVI wieku zalecał tytoń jako lek.

Jak nikotyna działa na organizm?

   

   Nikotyna działa na organizm człowieka na wiele różnych sposobów, gdyż wiąże się trwale i blokuje działanie kilkudziesięciu różnego rodzaju enzymów. Dostarczając ją organizmowi zapoczątkowujemy szereg procesów, które sprawiają, że czujemy się lepiej. Przy małych dawkach nikotyna działa stymulująco. Dzięki niej wydziela się adrenalina, która pobudza organizm. 

W większych dawkach powoduje trwałe zablokowanie działania układu nerwowego, gdyż wiąże się ona trwale z receptorami nikotynowymi w komórkach nerwowych zaburzając ich metabolizm. Pojawia się zmiana postrzegania otoczenia, światłowstręt, zmęczenie, brak energii, uczucie oderwania od rzeczywistości, myślotok, wymioty, biegunka. W jeszcze większych dawkach występuje zamroczenie i pojawić się mogą halucynacje – zazwyczaj czarno-białe "wizjonerskie" obrazy. W ekstremalnie wysokich dawkach następuje utrata przytomności, drgawki i zgon.

  

   W przypadku palenia papierosa nikotyna działa niemal natychmiast po zażyciu, ok. 7 sekund (to czas potrzebny na przedostanie się nikotyny szlakiem jama ustna – płuca – krew krążenia małego – serce – aorta – tętnice mózgu). Biologiczny okres półtrwania nikotyny w mózgu wynosi ok. 2h. Dawki pochłaniane przy paleniu są minimalne, gdyż większość obecnej w papierosach nikotyny ulega spaleniu.

   

   Wiele badań wykazało związek przyczynowo skutkowy między paleniem papierosów a rozwojem różnego rodzaju chorób. Z pewnością należy do nich zaliczyć raka płuc czy też zwiększenie ryzyka związanego z wrzodami trawiennymi. Najważniejszą konsekwencją palenia dla kobiet decydujących się na urodzenie dziecka jest zwiększone ryzyko poronień. 

   Udowodniono też, ze nikotyna powstająca ze spalania tytoniu działa szkodliwiej na osoby przebywające w otoczeniu palacza niż na samego palacza. Palenie bierne może przyczyniać się również do chorób układu oddechowego (np. astmy, raka płuc) czy też zwiększać ryzyko zawału serca.

Palenie papierosów prowadzi do podwyższenia poziomu dopaminy w mózgu, co jest efektem charakterystycznym dla wielu substancji uzależniających.

Skutki palenia papierosów

KOFEINA

Kofeina to organiczny związek chemiczny, alkaloid purynowy znajdujący się w surowcach roślinnych. Może być uzyskiwana syntetycznie. Została odkryta przez niemieckiego chemika Friedricha Ferdinanda Rungego w 1819 roku. 

Kofeina jest naturalnie występującą substancją w liściach, nasionach albo owocach, co najmniej 100 różnych gatunków na całym świecie i należy do grupy związków znanych jako metyloksantyny.

Występowanie

Naturalnie wystepuję w ziarnach kawy, liściach herbaty, nasionach kakaowca, nasionach guarany, orzeszkach cola oraz liściach ostrokrzewu paragwajskiego (yerba mate).

Uprawa:

Wady i Zalety:

Wady: 

-Nadmiernie spożycie powoduje: szybkie, nieregularne kołatanie serca; niepokój, nerwowość i rozdrażnienie; biegunka, wymioty i nudności.

-Potencjalne zagrożenie uzależniające.

-Zwiększa ciśnienie krwi i może przyczynić się do rozwoju osteoporozy.

Zalety:

-Zmniejsza ryzyko choroby na Parkinsona, raka wątroby i jelita grubego.

-Wpływa pozytywnie na wydolność organizmu; redukuje zmęczenie i przyspiesza proces regeneracyjny u sportowców.

-Chroni przed zaburzeniami pamięci i zmniejsza ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera. 

-Zmniejsza wystąpienie depresji u kobiet.